Verwijtbare werkloosheid en alimentatie
Werkloosheid heeft veel invloed op het inkomen van degene die zijn werk verloren heeft, en veelal valt men terug op een stuk lagere WW-uitkering. Een daling in het inkomen kan ook gevolgen hebben voor de te betalen alimentatie,. Zeer recent heeft het gerechtshof te Arnhem aangegeven dat er echter ook kritisch gekeken moet worden naar de omstandigheden waaronder de werkloosheid is ontstaan.
Inkomen en alimentatie
Hoeveel iemand aan alimentatie kan en moet betalen is afhankelijk van diverse factoren, zoals de behoefte aan alimentatie, bepaalde lasten en het inkomen. De factor inkomen is veruit de belangrijkste factor. Hoe hoger het inkomen, des te meer alimentatie men doorgaans kan betalen.
Wijziging van alimentatie
Nadat het bedrag aan te betalen alimentatie eenmaal is vastgesteld door de betrokken partijen of door de rechter, kunnen de omstandigheden aan de zijde van de alimentatieplichtige (degene die moet betalen) wijzigen. Zo kan deze persoon uit een latere relatie nog kinderen krijgen waarvoor hij of zij ook moet zorgen, maar ook kunnen er wijzigingen optreden in het inkomen. Wanneer de omstandigheden wijzigen is het mogelijk dat het alimentatiebedrag opnieuw vastgesteld moet worden.
Casus gerechtshof
In de casus die bij het gerechtshof Arnhem voorlag, vroeg de man om een verlaging van de kinderalimentatie die hij moest betalen. Zijn inkomen was aanzienlijk gedaald als gevolg van werkloosheid. Voorheen ontving hij een loon van € 7.000,– per maand, en nu een WW-uitkering van € 2.500,–. Hierdoor was hij, zo stelde hij, niet meer in staat om de kinderalimentatie te voldoen.
Mogelijkheden tot inkomensherstel
In geval van een verzoek tot verlaging van alimentatie als gevolg van werkloosheid kijkt de rechter naar verschillende punten. Eerst moet aangetoond worden dat de arbeidsovereenkomst ook daadwerkelijk beëindigd is. Ook wordt onderzocht of er wellicht een ontslagvergoeding is ontvangen. Die vergoeding is een soort van vervangend inkomen en telt dus wel degelijk mee bij de vaststelling van het inkomen, dat dient als basis om de alimentatieruimte te berekenen. Vervolgens moet de alimentatieplichtige werkloze kunnen aantonen dat er intensief gesolliciteerd is op relevante vacatures en hij er dus alles aan doet om te komen tot inkomensherstel. In de casus van het gerechtshof Arnhem oordeelde het hof dat aan deze vereisten wel voldaan was. Toch liep het voor de man niet goed af: zijn verzoek werd afgewezen.
Reden van werkloosheid
Het gerechtshof beoordeelde op verzoek van de vrouw de omstandigheden die geleid hadden tot de werkloosheid. Op de vraag waarom de man werkloos was geworden, werd aangegeven dat hij door stress niet goed meer kon functioneren. Die stress werd veroorzaakt door de echtscheidingsperikelen. Het gerechtshof nam deze reden van werkloosheid de man kwalijk, omdat de reden voor het ontslag hoofdzakelijk was gelegen in de risicosfeer van de man. De man had volgens het gerechtshof professionele hulp moeten zoeken om goed om te kunnen gaan met de stress, en dat had de man niet gedaan. Had de man dit gedaan, dan was de werkgever waarschijnlijk niet gekomen tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst. Dit laatste werd gebaseerd op de onberispelijke staat van dienst voorafgaand aan het moment van echtscheiding. Tot overmaat van ramp voor de man, had hij zich ook nog eens niet voldoende verzet tegen het ontslag, en was hij vrij vlot akkoord gegaan met het ontslag.
Conclusie
Al met al had de man volgens het gerechtshof meer moeten doen om het ontslag te voorkomen. De uitspraak van het gerechtshof maakt nog weer eens duidelijk dat bij de vraag of alimentatie verlaagd kan worden niet alleen gekeken moet worden naar het lagere inkomen zelf, maar ook naar alle feiten en omstandigheden die daarmee verband houden. Pas na een beoordeling daarvan vindt er wel of geen aanpassing plaats.
mr. Nardie van Ham-Oude Elferink
mr. Mario Versendaal
