Geschikte bollengrond?

In de bollensector wordt veel los land gepacht. Wat is de situatie als er schade aan het gewas van de pachter optreedt doordat er water op de grond is blijven staan? Kan de verpachter daar zondermeer op worden aangesproken? Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft zich daar vorig najaar over uitgesproken en enkele algemene overwegingen van het gerechtshof zijn interessant voor de praktijk.

Waterschade
De waterschade in deze kwestie zou zijn ontstaan door een lokaal gebrekkige afwatering. De structuur van de grond, met name de teelaardelaag zou zodanig zijn dat het water via de drainage niet kon worden afgevoerd. Volgens de teler lag het duidelijk aan de gebrekkig werkende drainage en daarom stelde hij de verpachter aansprakelijk. Een deel van de bollen stond langere tijd onder water en dat leidde tot een schade van ruim € 20.000,-.

Gebrek
Het hof stelt voorop dat om te kunnen spreken van een gebrek van de verpachte zaak eerst van belang is om vast te stellen wat de pachter bij het aangaan van de overeenkomst redelijkerwijs mag verwachten. Volgens de verpachter had hij de grond als grasland aangeboden, maar het hof stelde vast dat die vlieger niet opging. Het was wel degelijk bekend dat er bollen geteeld zouden gaan worden en ook de pachtprijs was daar op afgestemd.

Onderzoeksplicht
Maar, zo stelt het Hof, de omstandigheid dat het land voor de teelt van bloembollen was verpacht betekent niet zondermeer dat de verpachter aansprakelijk is als de pachtgrond niet voor die teelt geschikt blijkt. Het is immers bij uitstek de bloembollenteler die de deskundigheid bezit om te kunnen beoordelen of de grond geschikt is voor de door hem voorgenomen teelt. Hij heeft zelf nadrukkelijk een onderzoeksplicht.
Deze onderzoeksplicht gaat echter niet zover dat de teler niet zou mogen afgaan op mededelingen van de verpachter. De teler kon bewijzen dat tijdens de bezichtiging was gesproken over de drainage, waar volgens de verpachter niets aan mankeerde. Gelet daarop mocht de pachter er zondermeer van uit gaan dat de drainage in orde was en hoefde hij volgens het hof geen problemen met de afwatering te verwachten, uiteraard afgezien van uitzonderlijke weersomstandigheden.

Overmacht
Op grond van deskundigenrapporten was volgens het hof bewezen dat de oorzaak van de schade lag in de gebrekkige drainage. Toch zijn we er dan nog niet. De verpachter stelde vervolgens dat hij hier echt niks vanaf wist. Feitelijk beriep hij zich dus op overmacht.  Onwetendheid kan inderdaad onder omstandigheden overmacht opleveren. En daarom liet het hof de verpachter toe tot bewijs van zijn stelling dat hij echt van niks wist. Daarvoor moeten nu eerst getuigen gehoord worden en dan pas weten we wie uiteindelijk aan het langste eind trekt.

Mr. H.K. Scholtens